“Beshikdan to qabrgacha” degan maqol har bir musulmon uchun ma’lum va muhimdir. Bu ibora ilm olishning butun hayot davomida davom etishi kerakligini ta’kidlaydi. Islom dini ilmni juda qadrlaydi va har bir musulmon erkak va ayolga bilim olishni farz deb biladi.
Ilmning Ahamiyati
Ilm, ya’ni bilim, insonning ruhiy va jismoniy rivojlanishi uchun zarur. Ilm orqali inson o‘zini, o‘zgalarning huquq va burchlarini, dunyoqarashini kengaytiradi. Islomda ilm olish faqat diniy bilimlarni o‘rganish bilan cheklanib qolmaydi, balki barcha fanlarni o‘z ichiga oladi.
Ilm Va Ijtimoiy Taraqqiyot
Ilm taraqqiyotning asosi bo‘lib, jamiyatning rivojlanishida muhim rol o‘ynaydi. Har bir yangi kashfiyot, texnologik rivojlanish yoki madaniy yutuq orqasida ilmning ta’siri bor. Ilmga ega bo‘lgan kishilar jamiyatda faol rol o‘ynab, uning taraqqiyotiga hissa qo‘shadi.
Islomda Ilm Olishning Farziyligi
Payg’ambarimiz Muhammad (s.a.v.) ilm olishning muhimligini ko‘plab hadislarida ta’kidlaganlar. Bir hadisi sharifda shunday deyiladi: “Ilm talab qilish har bir musulmon erkak va ayolga farzdir”. Bu, ilm olish faqat bir davr yoki yosh bilan cheklanmasligi kerakligini bildiradi.
Ilmiy Ta’limning Bosqichlari
Hayot davomida ilm olish jarayonini bir necha bosqichga bo‘lish mumkin:
1.Beshikdavr: Tug‘ilishdan boshlab, ota-onalar farzandlariga dastlabki bilimlarni berishni boshlaydilar. Bu davrda bolalar ko‘p narsani ko‘rish, eshitish va sinab ko‘rish orqali o‘rganadilar.
2.Bolalik va Yoshliq: Maktab va kollej yillarida bolalar va yoshlar kengroq bilimlarga ega bo‘lishadi. Bu davrda ularga turli fanlar va ko‘nikmalar o‘rgatiladi.
3.Yoshlikdan kattalikgacha: Kollej yoki universitet davrida kasbiy bilimlar va maxsus ko‘nikmalar o‘rganiladi. Bu davrda insonlar o‘z mutaxassisliklari bo‘yicha chuqur bilimlarga ega bo‘lishadi.
4.Kattalik va Qarilik: Butun hayot davomida o‘rganish hech qachon tugamaydi. Har bir inson har qanday yoshda yangi bilimlarni o‘zlashtirishi va o‘zini rivojlantirishi mumkin.
Xulosa
“Beshikdan to qabrgacha” degan maqol ilm olishning hayotimizdagi beqiyos ahamiyatini aks ettiradi. Bu ibora bizga ilm olish faqat yoshligimizda emas, balki butun hayotimiz davomida davom etishi kerakligini eslatadi. Islom dinida ilm olishning ahamiyati katta bo‘lib, har bir musulmon erkak va ayolning burchi hisoblanadi.
Muhammad ibn Ahmad al-Beruniy o’rta maxsus islom bilim yurti matbuot kotibi A.Nurimbetov