Махмудхужа Бехбудий – ўзбек адабиётининг йирик намояндаларидан бири, унинг адабий фаолияти ва ижоди маҳаллий адабий муҳитга катта таъсир кўрсатган. Унинг адабиётдаги ўрнини ва таъсирини таҳлил қилишда бир неча муҳим жиҳатларни эътиборга олиш керак.
Адабий-ижодий фаолияти ва йўналишлари
Махмудхужа Бехбудий ўзининг ижодий фаолиятида кўплаб жанрларда ёзган. У ҳақида ёзишганларига кўра, унинг ёзувчилик фаолияти маърифий ва педагогик мақсадларга йўналтирилган. У асарларида, аввало, одамларнинг маънавий ривожланиши, билим олишга бўлган ҳавасни кучайтиришга эътибор қаратади.
Махмудхужа Бехбудийнинг адабий мероси вакилларидан бири сифатида, унинг ижоди янги адабий макон, янги адабий изланишлар учун муҳим ўрин тутади. У ўз даврининг адабий муҳитида янги ғоялар ва таълимий мафкураларни тарғиб қилган ёзишни бошлади.
Ўзбек тили ва адабиётини тараққий эттиришга қаратилган саъй-ҳаракатлар
Махмудхужа Бехбудий ўз асарларида ўзбек тилини ривожлантиришга катта эътибор бериш билан бирга, ўзбек халқининг тарихи ва маданиятини ҳам оммалаштиришга интилади. У ўз замонасининг катта ижодий муаммоларини қўнғироқ қилган ва бу орқали унинг ижоди ҳам ёшлар, ҳам катталар учун ўрнак бўлган. У адабий тилни жуда тоза, тушунарли ва ўқувчилар учун яхшилашга қаратилган.
Маърифатчилик ва миллий ўзликни тарғиб қилиш
Бехбудийнинг адабий фаолиятининг бош мақсади миллатнинг маънавий ўсишини таъминлаш бўлган. У ўз асарларида миллий анъаналар, урф-одатлар ва аҳли жамиятни тарғиб қилишга интилган. Бу билан бирга, у ўзбек халқининг мустақиллик учун курашини, ўзлиги ва гуруҳларига қарши хулосаларини ёритган.
Нависе ва журналистика фаолияти
Махмудхужа Бехбудий ўз асарлари орқали журналистика фаолияти билан ҳам шуғулланган. У ўз асарларини, маърифий мақолаларини ва тарихий дафтарларини оммалаштиришга қаратган ва бу орқали ўзбек халқининг билимга бўлган эътиборини шакллантиришга ҳаракат қилган. Унинг ёзиш услуби бўлиб, янгича хатига ҳозирлаш ва тезда хулоса чиқаришга урғу берган.
Таълим ва китобхонликни тарғиб қилиш
Махмудхужа Бехбудийнинг ижоди мафкуравий маърифатчилик ва китобхонликни тарғиб қилишга қаратилган. У ўз асарларини аниқ ва тушунарли бўлишини мақсад қилиб, ўқувчиларга фойдали маълумот беришга ҳаракат қилган. У ҳар бир ўз асарини, шунингдек, ўз замонасининг ёшларига маънавий йўл-ёзишни топишга қаратган.
Махмудхужа Бехбудийнинг адабиётдаги урни ҳақида гапирар эканмиз, у ўз вақтида ўзбек адабиётига йўл кўрсатган ижодкорлардан бири сифатида тарихга кирди. Унинг адабиёти инсонлар орасида хислатларни тарбиялаш, билимга бўлган қизиқишни ортиқлаштириш ва миллий маърифати ривожига қаратилган. Унинг ижоди, қолган адабий мероси, ҳали ҳам адабий муҳитда муҳим ўрин тутади.
Билим юрти ўқитувчиси З.Сапашов